[ Pobierz całość w formacie PDF ]
4 3
E. Iwaniec, Z dziejów staroobrzędowców na ziemiach polskich, Warszawa
1990, praca magisterska napisana pod kierunkiem autora
1977
62 63
rancji rośnie wraz z dłuższą perspektywą znoszenia inności45. Nie kształtowaliśmy jednostki rozwijającej się i samosterującej
w oparciu o tradycje i dziedzictwo kulturowe. Widziano w tym ob
ciążenie i przeszkodę w realizacji programu globalizacji i unifikacji.
D. Problem religijności - kultywowania tradycji religijnej
Odcięcie się od regionalizmu, przekreślenie jego perspektyw
w rodzinie (m. in. badania w ramach seminarium magisterskiego
rozwojowych, zastąpiono technicznym ujęciem człowieka w procesie
w latach 1992 - 93 Katarzyny Gryc na terenie Suwałk, Haliny Wa-
edukacji. Jednostka w perspektywie takiej edukacji stała się bier
silczyk na terenie parafii Bakałarzewo, Danuty Pawłowskiej w Ełku
nym obiektem, na którym nauczyciel dokonywał zmian.
i Nowej Wsi EÅ‚ckiej).
Odrodzony wątek podmiotowości, własnego sprawstwa, prze
Zjawiska życia religijnego nie występują w izolacji lecz mają
ciwstawiający się unifikacji na rzecz wyboru, wdraża do odpowie
miejsce w kontekście warunków kulturowych, społecznych, środo
dzialności i do ponoszenia konsekwencji własnych działań, co wska
wiskowo - geograficznych. Stwierdzono dominowanie tradycyjnego
zuje na konieczność wypracowania innego sposobu funkcjonowania
modelu religijności, który ukształtował się w przeszłości, powiąza
szkoły, a w niej nauczyciela i ucznia. W kontekście jednostki oce
nie wiary z tradycjÄ… i kulturÄ… ludowÄ…, rytualizm, brak dostatecz
niającej, wybierającej i kształtującej system wartości i norm kultu
nego uświadomienia religijnego.
rowych rodzą się między innymi takie pytania, jak:
Sama religijność rodziców nie wystarcza w przekazie między
- jak pełniona jest szeroko pojęta rola nauczyciela - wychowawcy
pokoleniowym. Zachowania religijne dzieci są ściśle związane z za
w środowisku, w którym przestały funkcjonować narzucone i ze
chowaniami religijnymi rodziców wówczas, gdy występuje wzór ro
wnętrznie uznawane wzory zachowań, interakcji, kryteria ocen,
dzicielski w tym zakresie, autorytet religijny rodziców, atmosfera
- czy i w jakim stopniu nauczyciel wychodzi naprzeciw oczekiwa
zrozumienia i akceptacji. Nakazy i zakazy w wychowaniu religij
niom i potrzebom społeczności lokalnych,
nym wywołują niechęć i bunt. Często jednak rodzice nie rozumieją
- czy i jak są formułowane oczekiwania wobec nauczyciela i szkoły
i nie podejmujÄ… problematyki religijnej nurtujÄ…cej dorastajÄ…cego
w zakresie edukacji regionalnej, etnicznej, wyznaniowej, etniczno
syna czy córkę. Z badań wynika, że zdecydowanie większy udział
- wyznaniowej,
w wychowaniu religijnym mają matki; im wyższy poziom ich reli
- czy nauczyciel potrafi prowadzić dialog, rozumieć różne racje,
gijności, tym wyższy poziom religijności dzieci, przy czym częściej
dążenia subkultur?
dziewczęta niż chłopcy odznaczają się wyższym poziomem wiedzy
religijnej.
Podjęliśmy próby badania stosunku nauczycieli do kultury re
gionalnej i języka - dialektu i w efekcie wyróżniliśmy trzy typy:
E. Problem zunifikowanej szkoły - niedostrzeganie zróżni
1. Typ o negatywnym stosunku do tradycji regionalnej -języka
cowania kulturowego dzieci i młodzieży i potrzeby włączenia do
gwarowego. Traktuje język i zwyczaje jako przeżytek, wstecznictwo,
programu kształcenia wartości kultury regionalnej, niepodtrzymy-
kulturę niższą - gorszą, skazaną na wymarcie. Wyśmiewa język
wanie swoistych cech regionu w zakresie języka i kultury. Problem
gwarowy, doprowadza do kompleksów i wstydliwości za "swój" ję
języka domowego - matczynego, lokalnego - prywatnego, kościel
zyk, zabrania używania tego języka nawet podczas przerw. Jest to
nego, literackiego itp.
typ nauczyciela "wpisany" w rolę zawodową nauczyciela państwo
wego, który nie chce i nie potrafi spostrzec społeczności lokalnej,
4S
M. in. R. Laszkowska, Uwarunkowania rodzinne religijności dzieci w rodzi
jej potrzeb, sytuacji, uwarunkowań, historii itp. Ogolnopanstwowe
nach katolickich i Zwiadków Jehowy na terenie Suwałk, Białystok 1993, praca
traktuje jako dobre a "swoje" - broniące tożsamości - jako złe.
magisterska napisana pod kierunkiem autora
65
64
Uznaje centralizm - kulturę jednowymiarową. Odmienność zawsze mowę, gdy dzieci zwracają się do nich gwarą, wyjaśniają i porów
nują zwroty. Te dzieci nie uważają języka literackiego za lepszy,
traktuje z rezerwÄ…, jako coÅ› dziwnego, nienormalnego, niepokojÄ…
niekiedy przeciwnie - ma miejsce nacisk grupy, aby mówić "po swo
cego a nawet zagrażającego i wrogiego.
jemu" .
2. Typ o obojętnym stosunku do tradycji - języka, zdezorien
Chciałbym tu zwrócić uwagę na fakt, że treść edukacji naro
towany, nie wie jak lepiej. Nie wyszydza, nie wyśmiewa, ale nie
dowej w wymiarze realizowanym przez system szkolny, w państwie
potrafi się wobec inności zachować i uczestniczyć w niej, nie prze
w zasadzie jednonarodowym, jakim jest Polska po drugiej wojnie
szkadza, ale nie pomaga, nie potrafi zrozumieć. Jest otwarty na
światowej, ma charakter ugruntowany. Natomiast treść edukacji re
inność, jednak nie związany emocjonalnie. Nie włącza się z obawy
gionalnej nie jest dość jasno specyzowana ani w teorii, ani w prak
utraty autorytetu, uważając naukę gwary za bezcelową, bez sensu.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]