[ Pobierz całość w formacie PDF ]
poetyckiego. The Hawk in the Hain to poetycki kosmos kom-
pletny i całkowity, wyrażony językiem jędrnym, gdzie każde słowo
jest niezbędne i staje się niemal samoistnym bytem. 'Derwent May *
w swym eseju o Hughesie poddaje analizie mi-
1
Derwent May. Tett hafihes The Survival of Poetry ed. Marlin
Dotlsv/orth, Faber, Lonünn l!)70.
»82
strzowski dobór słów i doskonałe rozłożenie akcentowanych i nie
akcentowanych sylab ewokujÄ…cych w wierszach odpowiednie efekty.
W jednym ze swych listów Sylvia Plath, żona Hughesa, niezwykle
trafnie określiła styl Teda:
Ted pisze barwnie, wspaniale i w pełnej życia tonacji o miłości,
narodzinach, wojnie, śmierci, zwierzętach, wampirach, męczeństwie
i zawiłych intelektualnych problemach... Aączy on intelekt i wdzięk
skomplikowanej formy z liryczną melodyj-nością, męskim wigorem i
żywotnością oraz z moralnym zaangażowaniem, a także z miłością i
lękiem przed przerażającym światem" 2.
Z całą pewnością talent Hughesa i właściwości jego stylu
zamanifestowały się wyraznie już w tym pierwszym tomie. Głos
poety był świeży, nie obciążony akademickim dystansem do
przejawów życia, nawet tych najbardziej brutalnych i okrutnych.
Poezja Hughesa nie jest jednak echem twórców amerykańskich, tak
jak wielu mu współczesnych. Na wskroś brytyjskiemu,
ukształtowanemu przez przyrodę i warunki życia w Yorkshire
Hughesowi można odszukać antenatów jedynie pośród
metafizycznych poetów angielskich. Keith Sagar3. autor wnikliwego
studium o poezji Hughesa, stwierdza, że posługiwanie się hiperbolą i
metaforą na taką skalę było charakte-styczne dla
siedemnastowiecznych twórców którzy opisując nawet
najzwyklejszy krajobraz, potrafili wywołać intensywną całościową
wizję w wyobrazni czytelnika. Postępując podobnie mniej lub
bardziej świadomie Ted Hughes uzyskuje taki sam zadziwiający
efekt: żywioły śnieg, deszcz, wiatr a także zwierzęta jawią się w
groznym, przerażającym aspekcie, daleko wykraczającym poza
ramy opisywanych zjawisk.
W 1957 roku poeta wraz ze swą żoną, Sylvią Plath, zamieszkał w
Stanach Zjednoczonych, dzieląc czas między pracę na uniwersytecie
oraz twórczość literacką. Owocem tego był następny tom wierszy
Lupercal, opublikowany w 1960 roku, najpierw w Ameryce, a pózniej
w Anglii kontynuujący zasadnicze wątki poprzedniego, może
2Keith Sagar, The Art of Ted Hughes, Cambridge Univ. Press, Cambridge 1978.
3Keith Sagar, The Art of Ted Hughes, Cambridge Univ. Press, Cambridge 1978.
tylko bardziej zwarty, wolny od wszelkich wpływów i zapożyczeń
oraz charakteryzujÄ…cy
' Sylvia Plath, Letters Home, Faber, London 1975.
84
się większą prostotą. Dominują tu już wyraznie wiersze o zwie-
rzętach, które miały zająć w przyszłości kluczową pozycję w
twórczości poety.
Z końcem 1957 roku Ted i Sylvia powrócili do Anglii. Zmieniali
kilkakrotnie miejsce zamieszkania, aż w -końcu osiedlili się na stale
w małym domku w hrabstwie Devon. W tym okresie przyszło na
świat dwoje ich dzieci: córka Frieda oraz syn Mikołaj. Sylvia pisała
wówczas swą autobiograficzną powieść Szklany klosz oraz poematy,
które miały ukazać się pośmiertnie w tomie Ariel, stanowiącym
apogeum jej twórczości. Były to burzliwe lata dla nich obojga.
Pożycie małżeńskie zakończyło się separacją, załamaniem
nerwowym Sylvii oraz jej samobójstwem.
Dla Teda były to też lata wzmożonej aktywności, m.in. wówczas
napisał wiersze, które weszły w skład Wodwo. Wycie wilków, Taniec
szczura, Gog, Psalm komarów i wiele innych równie celnych
utworów; zebrał je razem i wraz z dramatem The Wound oraz
opowiadaniami, powstałymi jeszcze w Ameryce, ogłosił drukiem w
1967 roku, naprzód w Anglii, potem w Ameryce. Należy nadmienić,
że amerykańska edycja była obszerniejsza i zawierała szereg
utworów, których nie ma w angielskiej.
Tom Wodwo stanowi punkt zwrotny w twórczości poety. Wiersze w
nim zawarte w bardziej jeszcze zdecydowany sposób przejawiają
metafizyczny charakter niż poprzednie. Poprzez opisywane
krajobrazy i zwierzęta zyskujemy wgląd w inną rzeczywistość.
Intuicja poety, przebijając zewnętrzność, usiłuje dosięgnąć istoty
każdej rzeczy. Jest to zatem sztuka pojęta jako mimesis, ale w
znaczeniu nrystotelesowskim naśladowania tego, co
najistotniejsze w każdej rzeczy lub zjawisku. Niektóre z poematów
jawnie zdradzają ten poszukiwawczy, metafizyczny niepokój jak:
Teologia, Logos, Karma, Wariacje na kobzÄ™ i inne.
Ted Hughes zasłynął przede wszystkim jako poeta; jego prozatorska
twórczość pozostawała przez to wyraznie w cieniu, a szkoda, gdyż
poeta przejawia w niej tę samą oryginalność i indywidualne piętno,
co i w poezji.
Zgodnie z życzeniem autora tom Wodwo należy rozpatrywać jako
całość.
Opowiadania i sztuka w tej książce mogą być czytane jako notatki,
dodatek lub nie wierszowane epizody zdarzeń
86
na zapleczu poematów albo jako rozdziały tej samej przygody, dla
której poematy są komentarzem i poszerzeniem. W tym charakterze
wiersze i proza powinny być czytane razem jako części tego samego
utworu" 5.
Poezja i proza współgrają w tym tomie, a te same tematy wyrażone
raz wierszem, a raz prozÄ…, stanowiÄ… jakby negatyw i pozytyw
rzeczywistości. Ponieważ proza jest mimo wszystko medium
wymagającym większej dosłowności, * można sądzić, %7łe właśnie
proza jest komentarzem do wierszy, pozwalającym prześledzić
procesy twórcze in statu nascendi.
Mimo różnorodnej tematyki, prawie we wszystkich opowiadaniach
[ Pobierz całość w formacie PDF ]